بزرگ شدن قلب | کاردیومگالی

بزرگ شدن قلب (کاردیومگالی) خود یک بیماری محسوب نمی شود، بلکه نشانه یک بیماری دیگری است. اصطلاح «کاردیومگالی» در هر آزمایش تصویربرداری همچون عکس قفسه سینه به بزرگ شدن قلب اشاره دارد. برای تشخیص وضعیتی که باعث بزرگ شدن قلب شده است، آزمایش های تشخیصی دیگری مورد نیاز است.

آسیب ها قلبی و انواع خاصی از بیماری های قلبی عروقی می تواند باعث بزرگ شدن قلب شود. گاهی اوقات استرس ها یا وضعیت های جدید کوتاه مدت بر بدن مانند بارداری، می تواند عضله قلب را بزرگتر کند. بزرگ شدن قلب ممکن است موقت یا دائمی باشد. درمان کاردیومگالی قلب شامل دارو درمانی، اقدامات پزشکی غیر تهاجمی یا جراحی است.

در برخی افراد، بزرگ شدن قلب (کاردیومگالی) هیچ علامت بالینی ای ایجاد نمی کند اما در برخی دیگر این علائم و نشانه ها بروز می کند:

• تنگی نفس به خصوص هنگام دراز کشیدن
• بیدار شدن با تنگی نفس
• ریتم نامنظم قلب (آریتمی)
• تورم در شکم یا پا

• اگر کاردیومگالی زود تشخیص داده شود، درمان آن آسان‌تر است. اگر علائم ذکر شده در بخش قبل را دارید حتما با پزشک معالجتان مشورت کنید. در صورت داشتن علائم و نشانه های حمله قلبی با شماره تلفن ۱۱۵ اورژانس تماس بگیرید، علائمی مثل:
  • درد قفسه سینه
  • درد در یک یا هر دو بازو، پشت، گردن، فک یا معده
  • تنگی نفس شدید
  • غش و بی حالی

بزرگ شدن قلب (کاردیومگالی) می تواند در اثر آسیب به عضله قلب یا هر شرایطی که باعث می شود قلب سخت تر از حد معمول پمپاژ کند، از جمله بارداری ایجاد شود. گاهی اوقات قلب به دلایل نامعلوم بزرگتر و ضعیف می شود. این وضعیت کاردیومیوپاتی ایدیوپاتیک نامیده می شود.

شرایط مرتبط با بزرگ شدن قلب عبارتند از:

• بیماری های مادرزادی قلب (نقص مادرزادی قلب):

 مشکلات مادرزادی در ساختار و عملکرد قلب در افراد می تواند باعث بزرگتر و ضعیف شدن عضله قلب شود.

• آسیب ناشی از حملات قلبی:

اسکار قلب و آسیب های ساختاری قلب می تواند فرایند پمپاژ خون کافی به بدن را برای قلب دشوارتر کند. این فشار منجر به تورم قلب و در نهایت نارسایی قلبی می شود.

• بیماری های عضله قلب (کاردیومیوپاتی)

 کاردیومیوپاتی اغلب دیواره قلب را سفت یا ضخیم و پمپاژ خون را برای قلب سخت تر می کند.

• تجمع مایع در پرده اطراف قلب (افیوژن پریکارد)

اگر پرده ای که قلب در آن قرار گرفته است دچار تجمع مایعات شود موجب بزرگ شدن قلب می شود. این عارضه معمولا در عکس ها رادیولوژی قفسه سینه قابل مشاهده است.

• بیماری های دریچه قلب

بیماری یا آسیب به هر یک از چهار دریچه قلب ممکن است جریان خون را مختل کند و باعث بزرگتر شدن عضلات قلب شود.

• فشار خون بالا

قلب افرادی که دچار فشار خون بالا هستند مجبور است برای رساندن خون به بقیه بدن، فرایند پمپاژ را با شدت بیشتری انجام دهد. این فشار می تواند باعث بزرگتر شدن و ضعیف شدن عضله قلب شود.

• فشار خون ریوی

در این عارضه قلب برای رساندن خون بین ریه ها بیشتر کار می کند. این فشار ممکن است منجر به ضخیم شدن یا بزرگ شدن سمت راست قلب شود.

تعداد کم گلبول های قرمز خون (کم خونی)

 در کم خونی، برای حمل اکسیژن و رساندن آن به سلول ها گلبولهای قرمز کمی در خون وجود دارد. بنابراین قلب برای جبران این نقص باید خون بیشتری پمپاژ کند تا کمبود اکسیژن در خون را جبران کند.

• اختلالات تیروئید

کم کاری و پرکاری تیروئید (پرکاری تیروئید) می توانند منجر به مشکلات قلبی از جمله بزرگ شدن قلب شود.

• آهن بیش از حد در بدن (هموکروماتوز)

 آهن اضافی در بدن می تواند در اندام های مختلف از جمله قلب رسوب کند. این فرایند باعث تورم دهلیز چپ و پایین قلب می شود.

• رسوب پروتئین در قلب (آمیلوئیدوز قلبی)

در این بیماری نادر پروتئینی به نام آمیلوئید در خون جمع و در اندام های بدن از جمله قلب رسوب می کنند. رسوب پروتئین آمیلوئید در قلب باعث ضخیم شدن غیر قابل برگشت دیواره قلب و در نتیجه بیشتر کار کردن آن می شود.

• ورزش های هوازی.

در برخی از ورزشکاران، قلب در پاسخ به ورزش های مکرر و طولانی مدت بزرگ می شود. معمولاً این نوع کاردیومگالی بیماری محسوب نشده و نیازی به درمان ندارد.

• چربی دور قلب:

 برخی افراد چربی اضافی در اطراف قلب دارند که در عکس قفسه سینه نیز قابل تشخیص است. اگر این تجمع چربی ناشی از بیماری های حاد دیگری نباشد، نیاز به درمان خاصی نیست.

مواردی که می توانند خطر بزرگ شدن قلب (کاردیومگالی) را افزایش دهند عبارتند از:

• سابقه خانوادگی بیماری عضله قلب (کاردیومیوپاتی): برخی از انواع کاردیومیوپاتی ارثی است. اگر یکی از والدین یا خواهر و برادر سابقه ضخیم سفت یا بزرگ شدن قلب را داشته باشد، حتما باید به پزشک اطلاع دارد.
• فشار خون بالا: داشتن فشار خون بالاتر از ۱۴۰ روی ۹۰ میلی متر جیوه.
• بیماری های قلبی عروقی: هر گونه مشکلی که بر قلب تأثیر بگذارد، از جمله نقایص مادرزادی قلب یا بیماری دریچه قلب، ممکن است منجر به بزرگ شدن قلب شود. داشتن سبک زندگی سالم و انجام چکاپ های دوره ای برای مدیریت بیماری های قلبی بسیار اهمیت دارد.

عوارض ناشی از بزرگ شدن قلب بستگی میزان درگیری قلب و علت ایجاد عارضه دارد. از عوارض بزرگ شدن قلب می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نارسایی قلبی: نارسایی قلبی در این بیماری می تواند بطن چپ را معیوب کند و در نتیجه خون کافی به بدن پمپاژ نمی شود.
• لخته شدن خون: کاردیومگالی موجب ایجاد لخته خون در دیواره قلب می شود. لخته خونی که در سمت راست قلب ایجاد می شود می تواند به ریه ها برود و آمبولی ریه ایجاد کند. اگر لخته جریان خون را در قلب یامغز مسدود کند، ممکن است دچار سکته شوید.
• نشتی دریچه های قلبی (بازگشت خون): بزرگ شدن قلب ممکن است مانع بسته شدن درست دریچه های میترال و سه لتی قلب شده و خون به سمت عقب نشتی کند. این جریان خون صدایی به نام سوفل قلبی ایجاد می کند. عارضه سوفل قلبی باید تحت نظر پزشک باشد.
• ایست قلبی و مرگ ناگهانی: بزرگ شدن قلب ممکن است باعث شود که قلب خیلی سریع یا خیلی کند بتپد. ضربان قلب نامنظم (آریتمی) ممکن است منجر به غش، ایست قلبی یا مرگ ناگهانی شود.

اگر سابقه خانوادگی ابتلا به کاردیومیوپاتی یا سایر بیماری‌هایی که باعث بزرگ شدن قلب می شود را دارید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. تشخیص و درمان به موقع کاردیومگالی ممکن است از بدتر شدن این عارضه جلوگیری کند.

پیروی از یک سبک زندگی سالم برای قلب می تواند خطرات ابتلا به این بیماری را کاهش داده و یا از آن پیشگیری کند، مثل:

• کنترل و مدیریت فشار خون، کلسترول بالا و دیابت.
• مصرف دارو طبق تجویز پزشک
• داشتن یک رژیم غذایی مغذی و متعادل
• ورزش منظم
• خود داری از مصرف الکل یا محدود کردن آن
• خودداری از مصرف دخانیات

برای تشخیص پریکاردیت، پزشک متخصص قلب نخست شما را معاینه می کند و در مورد علائم و سابقه پزشکی شما سؤالاتی می پرسد.

برخی از آزمایشاتی که برای کمک به تشخیص و پیدا کردن علل به وجود آورنده بزرگی قلب تجویز می شود عبارتند از:

آزمایش خون:

 آزمایش خون در تایید یا رد شرایطی که می تواند باعث بزرگ شدن قلب شود نقش مهمی دارد. اگر بزرگ شدن قلب همراه با درد قفسه سینه یا سایر علائم حمله قلبی باشد آزمایشای خونی مخصوص آسیب قلبی تجویز می شود.

·         رادیوگرافی قفسه سینه:

عکس قفسه سینه وضعیت ریه ها و قلب را به خوبی نشان می دهد. اگر در عکس رادیوگرافی بزرگی قلب دیده شود، برای تشخیص علت قطعی آزمایش های تشخیصی خاص تری توصیه می شود.

·         نوار قلب:

 یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی می تواند به الگوهای سیگنال برای علائم ضخیم شدن ماهیچه قلب (هیپرتروفی) نگاه کند.

·         اکوکاردیوگرافی:

 این آزمایش غیرتهاجمی با کمک امواج صوتی تصاویری از اندازه، ساختار و عملکرد قلب و جریان خود در حفره های قلب ایجاد می کند..

• تست ورزش یا تست استرس:

این نوع آزمایش عملکرد قلب را هنگام انجام فعالیت های سنگین تر مورد بررسی قرار می دهد. برای اینکار معمولا فرد روی تردمیل ثابت یا متحرک شروع به رکاب زدن می کند. اگر فرد قادر به رکاب زدن نباشد، با تزریق داروهایی اثر ورزش را بر قلب تقلید می کنند.

·         سی تی اسکن قلب

 در طول سی تی اسکن قلب، شما معمولا روی یک میز در داخل یک دستگاه شبیه شیرینی دونات دراز می کشید. یک لوله داخل دستگاه در اطراف بدن شما می چرخد ​​ و با ارسال اشعه ایکس تصاویری لایه ای از قلب و قفسه سینه شما می گیرد.

·         ام آر آی:

در MRI قلب، بیمار روی یک میز در داخل یک دستگاه لوله مانند دراز می‌کشید. دستگاه ام آر آی با استفاده از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی سیگنال‌هایی به قلب ارسال و تصاویر بسیار واضح و دقیقی از آن می گیرد.

·         کاتتریزاسیون قلبی:

در این آزمایش یک لوله نازک (کاتتر) از راه یک رگ خونی در بازو یا کشاله ران به قلب هدایت می شود و رنگ کنتراست را از طریق کاتتر به قلب و رگ های خونی آن تزریق می کند. رنگ کنتراس موجب می شود که رگ های خونی قلب در تصاویر واضح تر نشان داده شوند. در طول کاتتریزاسیون قلبی، فشار درون حفره‌های قلب را می‌توان اندازه‌گیری کرد تا مشخص شود که خوب با چه شدتی پمپاژ می‌ شود. گاهی لازم است تکه ای از بافت قلب برای بررسی بیشتر برداشته شود (بیوپسی).

درمان بزرگ شدن قلب (کاردیومگالی) بسته به عاملی دارد که این عارضه را ایجاد کرده است. بسته به این عوامل پزشک تعیین می کند که چه نوع درمانی برای شما مناسب است.

داروهای کاردیومگالی

اگر کاردیومیوپاتی یا نوع دیگری از بیماری قلبی دلیل بزرگ شدن قلب باشد، پزشک معالجتا ممکن است داروهای زیر را تجویز کند:

• دیورتیک ها: این داروها میزان سدیم و آب را در بدن و در نتیجه فشار خون را کاهش می دهند.
• داروهای کنترل فشار خون: مسدودکننده‌های بتا، مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) یا مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین (ARBs) IIبرای کاهش فشار خون و بهبود عملکرد قلب تجویز می شود.
• رقیق کننده های خون: داروهای رقیق کننده خون (داروهای ضد انعقاد) برای کاهش خطر لخته شدن خون و بروز سکته قلبی یا مغزی تجویز می شوند.
• داروهای کنترل ریتم قلب: داروهای ضد آریتمی به کنترل ضربان قلب بیمار کمک می کنند.

جراحی یا سایر روش ها

اگر مصرف دارو برای درمان کاردیومگالی کافی نباشند، ممکن است نیاز به مداخله بیشتر و انجام عمل جراحی داشته باشید.برخی از روش های جراحی و مداخلات پزشکی به صورت زیر است:

ضربان ساز ( پیس میکر)

ضربان ساز یک دستگاه کوچک است که معمولاً در نزدیکی استخوان ترقوه کاشته می شود. پیس میکر با یک یا چند سیم که در نوک انها الکترود نصب است از راه رگ های خونی به قلب متصل می شود. در صورت آهسته شدن یا قطع ضربان، ضربان‌ساز با ارسال تکانه‌های الکتریکی قلب را تحریک می‌کند تا با سرعت ثابتی بتپد.

دفیبریلاتور کاشتنی(ICD) :

 اگر بزرگ شدن قلب موجب آریتمی حاد شود یا شما را در خطر مرگ ناگهانی قرار دهد، جراح قلب برای کنترل و درمان آرتیمی کاشت دستگاه ICD را برای شما تجویز کند. این دستگاه با باتری کار می کند و در زیر پوست نزدیک استخوان ترقوه قرار می گیرد (شبیه ضربان ساز). ICD به طور مداوم بر ریتم قلب نظارت و با تشخیص ضربان قلب نامنظم برای تنظیم مجدد ریتم، شوک هایی با انرژی کم یا زیاد به قلب ارسال می کند.

• جراحی دریچه قلب:

 اگر بزرگ شدن قلب ناشی از بیماری دریچه قلب باشد، جراحی ترمیم یا تعویض دریچه آسیب دیده به شما توصیه شود.

• جراحی بای پس عروق کرونر:

 اگر بزرگ شدن قلب به دلیل انسداد عروق کرونر باشد، این جراحی قلب باز با استفاده از رگ های پای شما مسیر جدیدی را در اطراف شریان مسدود شده ایجاد می کند.

• دستگاه کمکی بطن چپ(LVAD) :

 اگر نارسایی قلبی دارید پزشک متخصص و جراح شما ممکن است این روش درمانی را برای شما تجویز کند.

• پمپ مکانیکی کاشتنی

ممکن است در زمانی که منتظر پیوند قلب هستید، به عنوان یک درمان طولانی مدت برای نارسایی قلبی، پزشک کاشت یک پمپ مکانیکی LVAD)) را برای شما توصیه کند. این پمپ مکانیکی عمل پمپاژ را بهجای قلب برای بدنتان انجام می دهد.

• پیوند قلب

 پیوند قلب آخرین گزینه درمانی برای کاردیومگالی ای است که به روش های دیگر پزشکی پاسخ نداده است. به دلیل کمبود قلب اهداکننده، ممکن است مدت زمان طولانی ای در صف انتظار پیوند بمانید.

اگر دچار کاردیومگالی یا هر نوع بیماری قلبی عروقی هستید، پزشک معالجتان به شما توصیه خواهد کرد که سبک زندگی سالمی اتخاذ کنید مثل:

• کاهش یا اجتناب از مصرف نمک
• محدود کردن مصرف چربی های اشباع و ترانس
• خوردن مقدار زیادی سبزیجات، میوه و غذاهای غلات کامل
• پرهیز یا محدود کردن مصرف مشروبات الکلی و کافئین
• ورزش منظم و کنترل وزن
• کنترل عوامل خطرزای بیماری های قلبی عروقی مثل دیابت، کلسترول و فشار خون بالا

اگر فکر می کنید دچار کاردیومگالی شده اید یا به دلیل سابقه خانوادگی نگران هستید، با پزشک عمومی خود قرار ملاقات بگذارید. ممکن است نیاز به ارجاع به پزشک متخصص قلب هم پیدا کنید.

اطلاعات زیر به شما کمک می کند تا برای قرار ملاقات با پزشک آماده شوید.

آنچه می‌توانید انجام دهید

• قبل از قرار ملاقات از محدودیت‌ها آگاه باشید. اینکه آیا لازم است کاری انجام دهیدیا خیر، مثلاً تغییر رژیم غذایی. ممکن است برای برخی از آزمایشات لازم باشد تا ناشتا باشید.
• هر گونه علائمی که تجربه می‌کنید، حتی علائمی که به نظر می‌رسد ربطی به بزرگی قلب ندارد را هم یادداشت کنید.
• اطلاعات شخصی کلیدی، از جمله سابقه خانوادگی بیماری های قلبی، سکته، فشار خون بالا و هرگونه استرس عمده یا تغییرات اخیر زندگی را یادداشت کنید.
• فهرستی از تمام داروها، ویتامین ها یا مکمل هایی که مصرف می کنید به همراه دوز مصرفیشان را تهیه کنید.
• در صورت امکان با یکی از اعضای خانواده یا دوستانتان به پزشک مراجعه کنید. حضور شخص دیگر می‌تواند در به خاطر سپردن یا یادآوری جزییات مفید باشد.

سوالاتی که می توانید درباره بزرگ شدن قلب بپرسید:

از آنجا که زمان قرار ملاقات‌ با پزشک کوتاه است، داشتن سوالات از پیش فکر شده می تواند شما را در مدیریت کمک کند. می توانید از پرسش های زیر استفاده کنید:

• علت علائمی که دارم چیست؟
• آیا دلایل احتمالی دیگری برای این علائم وجود دارد؟
• چه آزمایشاتی برای تشخیص نیاز دارم؟
• بهترین درمان این بیماری چیست؟
• چه غذاهایی را باید بخورم و چه غذاهایی برای من مضر است؟
• آیا در فعالیت های بدنی و ورزش کردن محدودیت دارم؟
• هر چند وقت یکبار باید چکاپ قلبی و عمومی شوم؟
• من به بیماری های دیگری نیز مبتلا هستم، آنها را چطور مدیریت کنم؟
• آیا باید به جراح یا متخصص دیگری مراجعه کنم؟
• آیا فرزندانم هم باید تست غربالگری انجام بدهند؟
• آیا جایگزین های دارویی مناسب برای این بیماری دارم؟
• آیا بروشور یا دفترچه ای در مورد این بیماری دارید؟ وبسایتی در این زمینه می‌شناسید؟

پزشک معالج چه سؤالاتی از شما می پرسد؟

پزشک متخصص قلب ممکن است سؤالات زیر را از شما بپرسد:

• بروز علائم تان از چه زمانی شروع شده و چه قدر تداوم دارند؟
• شدت بروز علائم در شما چقدر است؟
• چه مواردی علائم شما را بدتر می کند یا بهتر می کنند؟
• رژیم غذایی معمولی شما چیست؟
• آیا هال مشروبات الکلی هستید؟ چقدر مصرف می کنید؟
• دخانیات مصرف می کنید؟ چقدر؟
• چه قدر در هفته ورزش می کنید؟
• به بیماری دیگری مبتلا هستید؟
• آیا سابقه خانوادگی بیماری قلبی دارید؟