نوار قلب

نوار قلب یا در اصطلاح پزشکی الکتروکاردیوگرام (ECG) یک آزمایش بسیار سریع و ساده برای ارزیابی قلب است. در نوار قلب چند الکترود (گیره های پلاستیکی کوچک که به پوست می چسبند) در نقاط خاصی از بدن مثل روی سینه، بازو و پا قرار می گیرند. سیم های سربی ای این الکترود ها را به دستگاه نوارقلب و مانیتور وصل می کنند. سپس فعالیت الکتریکی قلب اندازه گیری، تفسیر و چاپ می شود. در این آزمایش هیچ جریان برقی به بدن انسان وارد نمی شود، بلکه این تکانه های الکتریکی قلب هستند توسط سیم از بدن خارج و روی مانیتور نمایش داده می شوند.

در حالت طبیعی، تکانه های الکتریکی قلب انقباض و انبساط های عضلات مختلف قلب برای هدایت جریان خون را هماهنگ می کنند. کار دستگاه نوار قلب نیز ثبت این تکانه‌ها است تا به پزشک میزان تپش، ریتم ضربان قلب (ثابت یا نامنظم)، قدرت و زمان‌بندی تکانه‌های الکتریکی را در قسمت های مختلف قلب نشان دهد.. تغییرات در داده های نوار قلب می تواند نشانه بسیاری از بیماری های قلبی عروقی باشد.

چرا ممکن است به نوار قلب نیاز داشته باشم؟

پزشک معالج که معمولا متخصص قلب است، پس از بررسی بالینی شما امکان دارد برای بررسی موارد زیر از شما نوار قلب بگیرد:

  • یافتن علت درد قفسه سینه
  • ارزیابی مشکلاتی که ممکن است مربوط به قلب و عروق باشد مثل خستگی شدید، تنگی نفس، سرگیجه یا غش
  • برای وجود ضربان قلب نامنظم یا آریتمی
  • بررسی سلامت کلی قلب قبل از اقدامات قبل و بعد از انواع جراحی مثل انفارکتوس میوکارد، اندوکاردیت (التهاب یا عفونت یک یا چند دریچه قلب)، بای پس یا آنژیوپلاستی قلب
  • مشاهده و بررسی نحوه عملکرد ضربان ساز کاشته شده
  • تعیین کارکرد داروهای قلبی عروقی مصرفی
  • ردیابی های پایه از عملکرد قلب در طول معاینه فیزیکی و ایجاد داده های اولیه از عملکرد قلبی برای بررسی های آینده
  •  دلایل دیگر

چه عواملی روی نتایج نوار قلب تأثیر دارند؟

برخی از عوامل یا شرایط ممکن است با نتایج نوار قلب تداخل داشته یا آن را تحت تأثیر قرار دهند؛ مثل:

  • چاقی
  • بارداری
  • تجمع مایع در شکم (آسیت)
  • وضعیت بدنی مانند اندازه قفسه سینه و محل قلب در قفسه سینه
  • حرکت در طول آزمون
  • ورزش کردن یا سیگار کشیدن قبل از انجام آزمایش
  • مصرف داروهای خاص
  • عدم تعادل الکترولیت های بدن مانند پتاسیم، منیزیم یا کلسیم

چگونه برای گرفتن نوار قلب آماده شوم؟

پزشک یا تکنسین نحوه انجام آزمایش نوار قلب را مرحله به مرحله برای شما توضیح می دهد. موارد زیر را هنگام تست نوار قلب مورد توجه قرار دهید:

  • به طور کلی، ناشتا بودن (نخوردن) قبل از نوار قلب الزامی نیست.
  • فهرست تمام داروهایی که می خورید (تجویز شده و بدون نسخه)، ویتامین ها، گیاهان دارویی و مکمل های غذایی را به پزشک خود اطلاع دهید.
  • اگر ضربان ساز دارید به پزشک خود بگویید.
  • بر اساس وضعیت پزشکی تان ممکن است آماده سازی خاص دیگری را نیز از شما در خواست کنند.

در طی نوار قلب گرفتن چه اتفاقی می افتد؟

الکتروکاردیوگرام (ECG) ممکن است به صورت سرپایی یا به عنوان بخشی از مراقبت بالینی هنگام بستری شدن در بیمارستان انجام شود. معمولا گرفتن نوار قلب مراحل زیر را طی می کند:

  1. نخست باید هر گونه جواهرات یا اشیایی (مثل هندزفیری، موبایل و …) که ممکن است در تست اختلال ایجاد کند را از خود دور کنید و بردارید.
  2. پزشک یا تکنیسین به شما می گوید تا لباسهای بالا تنه تان درآورید. آنگاه روی شما را با ملحفه می پوشاند یا یک روپوش به شما می دهد تا بپوشید. با این کار حریم خصوصی شما را نیز حفظ می شود.
  3. سپس روی تخت دراز می کشید. باید در طی گرفتن نوار قلب، بی حرکت دراز بکشید و صحبت نکنید تا ردیابی داده ها تغییر نکند.
  4. اگر قفسه سینه، بازو یا پاهای بسیار پر مویی دارید، تکنسین ممکن است تکه های کوچکی از مو را در صورت نیاز با ژیلت بتراشد تا الکترودها به خوبی به پوست بچسبند.
  5. تکنسین الکترودها را به سینه، بازو و پاهای شما متصل می کند.
  6. سپس سیم های رابط یا لید ها را به الکترودها متصل می کند.
  7. پس از اتصال لید ها، تکنسین ممکن است اطلاعات فردی شما را در رایانه دستگاه وارد کند.
  8. در این مرحله دستگاه نوار قلب شروع به کار می کند. ردیابی داده های الکتریکی قلب مدتی طول می کشد.
  9. پس از تکمیل ردیابی و ثبت داده ها، تکنسین لید ها را جدا کرده و الکترودها را از روی پوست بر می دارد.

بعد از گرفتن نوار قلب چه اتفاقی می افتد؟

بعد از گرفتن نوار قلب، می توانید به رژیم غذایی و فعالیت های عادی خود بازگردید، مگر اینکه پزشک به شما دستور دیگری بدهد. به طور کلی، پس از گرفتن تست نوار قلب (ECG) نیاز به مراقبت خاصی نیست مگر در موارد زیر:

  • بروز علائم جدید یا فعلی بعد از گرفتن نوار قلب (مثلاً درد قفسه سینه، تنگی نفس، سرگیجه یا غش) که باید به پزشک خود اطلاع دهید.
  • پزشک ممکن است پس از آزمایش، بسته به وضعیت شما دستورالعمل های دیگری به شما بدهد.

سوالاتی که می توانید درباره نوار قلب از پزشک معالجتان بپرسید:

  • روش انجام الکتروکاردیوگرام.
  • دلیل انجام تست.
  • چه نتایجی را باید انتظار داشت و آنها چه معنایی دارند؟
  • خطرات و مزایای نوار قلب برای شما.
  • عوارض جانبی یا عوارض احتمالی چیست؟
  • زمان و مکان انجام تست.
  • چه کسی این آزمایش یا روش را انجام خواهد داد و صلاحیت آن شخص چیست؟
  • اگر آزمایش یا روش را انجام نمی دادید چه اتفاقی می افتاد؟
  • هر گونه آزمایش یا روش جایگزین نوار قلب.
  • نتایج و تفسیر آن چه زمانی انجام می شود؟